تفاوت طلا دست ساز و ماشینی

شما حتما تا به حال با زیورآلاتی که از جنس طلا ساخته شده‌اند سر وکار داشته‌اید؛ البته بیشتر خانم‌ها از این جنس زیورآلات استفاده می‌کنند؛ آقایان هم با اینکه خیلی از طلا استفاده نمی‌کنند کم و بیش با آن آشنایی دارند. برای خانم‌ها معمولا مهم است که در جشن‌ها و میهمانی‌ها برای زینت دادن و زیباتر کردن وجهه خود از چه طلایی استفاده می‌کنند؟

وقتی به عنوان مشتری برای خرید طلا به طلافروشی مراجعه می‌کنید، حتما توسط فروشنده با دو دسته کلّی در این زیورها آشنا می‌شوید: طلا دست ساز و طلا ماشینی؛ امّا برای اینکه بتوانید به راحتی برای نوع مصرف خود یکی از آنها را انتخاب کنید باید ابتدا هر نوع را به خوبی بشناسید و مزیّت‌ها و تفاوت‌های آنها را نسبت به هم بدانید.
در این مقاله با ما همراه باشید تا با تفاوت طلا دست ساز و ماشینی آشنا شوید.

طلا دست ساز چیست؟

همان‌طور که از اسم آن برمی‌آید به نوعی از وسیله‌های زینتی که عنصر اصلی سازنده آنها طلا باشد، طلا دست ساز می‌گویند؛ معمولا افرادی به سمت این شغل جذب می‌شوند که به هنر دست یا سازه‌های دست ساز علاقه داشته باشند، البته طلاسازی همواره از مشاغل پُرسود بوده و هست.

در این هنر پُر زحمت ابتدا مقدار طلای مورد نظر متناسب با مدل قالب‌گیری می‌شود، سپس شکل خام با ابزارآلات مختلف توسط دست فُرم می‌گیرد و اصلاح می‌شود؛ به عنوان مثال می‌تواند روزنه‌هایی روی آن ایجاد شود و روی آن سنگ‌های قیمتی کار گذاشته شود، یا توسط سوهان و سمباده نرم منحنی‌هایی روی مدل خام ایجاد شود و با پیچ و تاب خاصی که به آن می‌دهد آن را زیباتر کند.

طلا ماشینی چیست؟

از نام این مدل هم مشخص است که این نوع زیورآلات نه به وسیله دست بلکه توسط دستگاه ساخته می‌شوند. انواع وسایل زینتی مانند انگشتر، النگو، دستبند، گوشواره، گردنبند و… ابتدا توسط متخصصان در این زمینه طراحی می‌شوند و سپس قالب آن به دستگاه داده می‌شود؛ جنس خام سازنده که از عنصر اصلی طلا و عناصر مکمّل دیگر ساخته شده است بصورت مایع مذاب وارد ماشین می‌شود و به طور اتوماتیک قالب‌گیری شده و سپس سرد و آماده می‌شود.

تفاوت‌های عمده طلا ماشینی و دست ساز

حالا که تفاوت طلاآلات ماشینی و دست ساز را از نظر نوع ساخت با هم مرور کردیم، در ادامه به بیان تفاوت‌های کلّیِ این دو می‌پردازیم:

میزان تولید:

واضح است که میزان تولید طلای دست‌ ساز با طلایی که ماشین تولید می‌کند برابر نیست؛ بسته به نوع مدل ساختن یک وسیله زینتی با دست، ممکن است روزها و یا حتّی هفته‌ها طول بکشد در حالی‌که دستگاه می‌تواند در یک روز تعداد زیادی از این زیورآلات را به شما تحویل دهد. با این حساب بیشتر زیورهای موجود در طلافروشی‌ها ماشین‌ساز هستند.

باید در نظر داشت که در سفارش‌های انبوه و یا سری‌سازی‌ها نمی‌توانید روی ساخته‌های دست حساب کنید و برای صرفه‌جویی در زمان و هزینه حتما مجبورید این کار را به ماشین‌ها بسپارید.

قیمت یا اجرت ساخت:

در بعضی موارد بسته به زحمتی که روی طلاهای ساخته شده با دست کشیده می‌شود، قیمت آن در بازار بالاتر از ماشینی‌هاست. طبیعی است که هنرمندان این عرصه برای ساخت این زیورآلات زیبا دستمزد بیشتری می‌گیرند، البته این مربوط به طرح‌های خاص و بسیار پُر کار و سنگین است که زمان زیادی را برای ساخت نیاز دارند و یا سنگ‌های قیمتی روی آنها کار شده است.

امّا در مدل‌های سبک کارهای ماشینی اگر متعلق به برند خاصی باشند ممکن است قیمت آنها از مدل مشابه دست ساز بیشتر باشد. به طور معمول در بازار کارهای ساخته دست قیمت پایین‌تری دارند.

سلیقه‌های مختلف:

همیشه افرادی هستند که مدل‌های همیشگی و موجود در بازار را نمی‌پسندند و سلایق خاصی دارند، این افراد معمولا با دیدن مدل‌های موجود آن را با کمی تغییر و به صورت دلخواه خود سفارش می‌دهند. البته در مواردی هم ممکن است نمونه‌ای ذهنی باشد که باب میل مشتری است و آن را به طلاسازان توضیح داده و سفارش خود را پس از ساختن تحویل می‌گیرد.

طلاهای ماشینی مدل‌های معمول در بازار و کارهای دست ساز اکثرا مدل‌های سفارشی هستند، البته گاهی هم طلاسازان مدل‌هایی منحصر به فرد را مطابق با سلایق خاص طراحی می‌کنند و به فروش می‌رسانند.

مناسب برای هدیه:

شاید خرید طلا برای هدیه دادن را تجربه کرده باشید، در این صورت می‌دانید که معمولا برای خوشحال کردن طرف مقابل طرح‌های ساخته دست مناسب است، چرا که در درجه اول از قیمت مناسب‌تری برخوردارند و در درجه دوم مدل‌های خاصی هستند که به آسانی در بازار پیدا نمی‌شوند.

باید توجه داشته باشید که این کاملا به سلیقه کسی که برایش هدیه می‌خرید بستگی دارد؛ اگر مدل‌های خاص و کمیاب را می‌پسندد، کارهای دستی برای او مناسب است. امّا در مواردی ممکن است شخص به برندهای معروف علاقه داشته باشد که در این صورت برای هدیه دادن به او باید از زیورآلات ماشین‌ساز که مارک برندهای بزرگ را دارند استفاده کرد.

استحکام جنس:

عموما این معنا در ذهن مردم برعکس جا افتاده است امّا طلای ماشینی معمولا از مدل ساخته دست محکم‌تر است و در قطعات مختلف دوام بیشتری نسبت به طلا دست ساز دارد. طلا ماشینی توسط برندها و کارخانه‌های گوناگون برای عرضه در فروشگاه‌های مختلف ساخته می‌شوند، بنابراین باید برای ساخت آنها معیارها و استانداردهای مربوط به ساخت زیورآلات را رعایت کنند و همه این طلاها باید در راستای اصولی مشخص ساخته شوند.

در ساخت طلای دست ساز لزومی برای رعایت اصول خاص و استاندارد وجود ندارد و ممکن است این کالاها با کیفیت متناسب تولید نشوند و پس از مدتی شکسته شوند یا قسمتی از قطعات آنها مانند زنجیر یا قفل خراب شود. نکته دیگر اینکه آلیاژ به کار رفته در طلا ماشینی معمولا سخت‌تر و بادوام‌تر از نوع ساخته شده با دست است ولی در مواردی که طلای ماشینی توخالی است، دوام کار دست‌ساز بالاتر است.

وزن:

ممکن است شما مدلی را برای ساخته شدن با دست سفارش بدهید که مشابه ماشینی هم دارد امّا پس از اتمام کار متوجه می‌شوید که وزن بیشتری نسبت به طرح ماشین‌ساز پیدا کرده است. مثلا یک حلقه ساده رینگی در نوع ساخته شده با دست وزن بیشتری پیدا می‌کند چراکه امکان توخالی تولید کردن طلای دست‌ساز وجود ندارد و حلقه‌های ماشینی عموما توخالی هستند. یکی از علل افزایش قیمت زیورآلات دست‌ ساز نسبت به ماشینی نیز همین است.